Σχεδιάζοντας το τέλειο χαμόγελο

O Προσθετολόγος Νίκος Τσέλιος απόφοιτος του University of Michigan και Baylor College of Dentistry, έπιστημονικός Συνεργάτης Προσθετικής Οδοντιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής τμήματος προσθετικής οδοντιατρικής Eurodentica Εξειδικευμένη Οδοντιατρική Φροντίδα αναφέρει:

Το ωραίο χαμόγελο αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό ενός όμορφου προσώπου.Άνθρωποι με ωραίο χαμόγελο χαμογελούν πιο συχνά,αντανακλώντας αυξημένη αυτοπεποίθηση. Ασθενείςπου πρόκειται να υποβληθούν σε οποιαδήποτεαισθητική παρέμβαση στο πρόσωπο, διατρέχουν τονκίνδυνο να μην γευτούν ολοκληρωμένα τα θετικάαποτελέσματα, αν υπάρχει αισθητικό πρόβλημα στοχαμόγελο που να αποσπά την προσοχή.Κάποιες φορές ακόμα και μικρές αλλαγές, όπως οκαθαρισμός ή η λεύκανση δοντιών μπορούν να κάνουνμεγάλη διαφορά, ενώ άλλες φορές απαιτούνται πιοεπεμβατικές τεχνικές.Ο σχεδιασμός ενός χαμόγελου συνήθως περιλαμβάνειτεχνικές από τις ειδικότητες της προσθετικής(όψεις πορσελάνης, ολοκεραμικές στεφάνεςκαι ένθετα-επένθετα), της ορθοδοντικής καιτης οδοντικής χειρουργικής (χτίσιμο-bondingκαι “άσπρα” σφραγίσματα-ρητίνης). Πιο σπάνιαχρειάζεται η συνδρομή της περιοδοντολογίας, τηςγναθοχειρουργικής και της πλαστικής χειρουργικής,καθώς το ωραίο χαμόγελο εξαρτάται επίσης από τηνυγεία και το σχήμα των ούλων, καθώς επίσης και απότην σκελετική σχέση των γνάθων μεταξύ τους, αλλάκαι με τα άλλα γειτονικά ανατομικά μόρια. Συνήθως,τεχνικές από όλες τις παραπάνω ειδικότητες μπορούννα χρησιμοποιηθούν σε ένα ασθενή συνδυαστικά.

Προσθετική – Oλοκεραμικές αποκαταστάσεις

Η προσθετική χρησιμοποιεί ολοκεραμικά συστήματασαν υλικό για τις όψεις πορσελάνης, τις στεφάνεςκαι τα ένθετα, επένθετα όταν οι αισθητικέςαπαιτήσεις είναι αυξημένες. Τα ολοκεραμικά υλικά,καταργώντας τον μεταλλικό σκελετό που είναιενσωματωμένος στις συνηθισμένες οδοντιατρικές αποκαταστάσεις, προσφέρουν διαφάνεια καιφυσική διάχυση του φωτός μέσα από τη μάζα τωναποκαταστάσεων, όπως συμβαίνει και στα φυσικά δόντια.
Επίσης, επιτυγχάνεται όσο πιο φυσική γίνεταιη ένωση της αποκατάστασης με το δόντι,ώστε να αποφευχθεί αυτή η μαύρη γραμμήπου παρατηρείται κάποιες φορές στιςμεταλλοκεραμικές αποκαταστάσεις στην ένωσήτους με τα δόντια (εικόνες 1α και 1β).Συνήθως ολοκεραμικές αποκαταστάσειςχρησιμοποιούνται για τα 6-8 πρόσθια πάνω καικάτω δόντια, χωρίς να αποκλείονται όλα ταδόντια, ιδίως όταν η αισθητική ζώνη (δόντια καιούλα που φαίνονται στο χαμόγελο) περιλαμβάνεικαι περισσότερα οπίσθια δόντια.

Για την κατασκευή τους απαιτείται τρόχισμα τωνφυσικών δοντιών, αποτύπωση των τροχισμένωνδοντιών και κατασκευή των αποκαταστάσεων στοεργαστήριο από οδοντοτεχνίτη, πριν κολληθούνστο ιατρείο πάνω στα φυσικά δόντια.Οι αποκαταστάσεις αντικαθιστούν την τροχισμένηοδοντική ουσία με τρόπο που να αναδεικνύουν ένακαινούργιο σχήμα δοντιού που οδηγεί σε συνολικάκαλύτερη διάταξη δοντιών και σε πιο λαμπερόχαμόγελο.

Ενδείξεις

Όψεις Πορσελάνης

Οι όψεις πορσελάνης αποτελούν λεπτές φλούδες πορσελάνης που κολλούνται πολύ ισχυρά πάνω σταδόντια. Καλύπτουν μόνο την επιφάνεια του δοντιούπου φαίνεται στο χαμόγελο. Οι όψεις πορσελάνης ενδείκνυνται για βελτίωση του σχήματος καιχρώματος των δοντιών, για διόρθωση τηςστρεβλοφυΐας και για το κλείσιμο κενών για δόντια που δεν έχουν εκτεταμένες εμφράξεις. Η προσθετική έχει τοπλεονέκτημα ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα φτάνει στοτελικό αποτέλεσμα (instant orthodontics), με αντάλλαγματη θυσία των οδοντικών ιστών λόγω του τροχίσματος των δοντιών.

Ολοκεραμικές στεφάνες

Οι ολοκεραμικές στεφάνες (θήκες) προσφέρουν ολικήκάλυψη του δοντιού και κατασκευάζονται εξ’ ολοκλήρουαπό κεραμικά υλικά. Οι ολοκεραμικές στεφάνεςενδείκνυνται για αντικατάσταση παλαιών στεφανών(εικόνες 2α και 2β) καθώς επίσης και για δόντια που θαμπορούσαν να δεχθούν όψεις, αλλά έχουν εκτεταμένεςεμφράξεις ή έντονες δυσχρωμίες.

Κεραμικά ένθετα-επένθετα

Τα κεραμικά ένθετα και τα επένθετα ενδείκνυνται για τηναντιμετώπιση της τερηδόνας, αντί για τις συνηθισμένεςεμφράξεις (σφραγίσματα) ή για την αντικατάστασηεκτεταμένων παλαιών αντιαισθητικών εμφράξεων. Ηκατασκευή όψεων πορσελάνης και ενθέτων βρίσκουν καλύτερη εφαρμογή όταν απαιτούνται πιο σύνθετα αποτελέσματα με προβλέψιμο τρόπο, με καλύτερα όρια καιεπαφές με τα γειτονικά δόντια, ακόμα και όταν τα όριαείναι βαθιά μέσα στα ούλα ή λείπει αρκετή οδοντική ουσία.Επίσης, το υλικό αντέχει περισσότερο στη φθορά τουχρόνου, αν και όταν χαλάσει δεν επισκευάζεται, αλλάπρέπει να ξανακατασκευαστεί. Το bonding (φωτογραφίες3α και 3β) και τα λευκά σφραγίσματα μπορούν να έχουν επίσης εντυπωσιακά άμεσα αποτελέσματα σε πιο εύκολες περιπτώσεις.

O Προσθετολόγος Νίκος Τσέλιος απόφοιτος του University of Michigan και Baylor College of Dentistry, έπιστημονικός Συνεργάτης Προσθετικής Οδοντιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής τμήματος προσθετικής οδοντιατρικής Eurodentica Εξειδικευμένη Οδοντιατρική Φροντίδα αναφέρει:

Αντενδείξεις

Ασθενείς που τρίζουν τα δόντια τους (βρουξισμός-βρυγμός)δεν είναι καλοί υποψήφιοι για εκτεταμένες ολοκεραμικέςπροσθετικές αποκαταστάσεις, καθώς υπάρχει κίνδυνοςθραύσης. Επίσης ασθενείς με έντονη στρεβλοφυΐαμπορούν να προσβλέπουν σε μέτρια αποτελέσματα.Τέλεια αποτελέσματα, χωρίς συμβιβασμούς, σε δύσκολαπεριστατικά συνήθως επιτυγχάνονται με την συνδρομή καιάλλων ειδικοτήτων, όπως η ορθοδοντική, η περιοδοντολογίακαι η γναθοχειρουργική.

Διαδικασία-Επισκέψεις

Απαιτούνται τουλάχιστον 5 επισκέψεις σε βάθος 1-2 μηνώνμέχρι την παράδοση των μόνιμων αποκαταστάσεων. Απόαυτές, οι δύο είναι χρονοβόρες και κουραστικές για τονασθενή (βλέπε στάδια ΙΙ και ΙΙΙ παρακάτω). Mετά απότις δύο αυτές επισκέψεις ο ασθενής επανέρχεται πλήρως στη φυσιολογική κατάσταση μέσα σε 1-2 μέρες, ενώσπάνια μπορεί να χρειαστεί μέχρι και 1 βδομάδα, όταν ηαποκατάσταση είναι εκτεταμένη.
Συνήθως, αν χρειάζονταιπαυσίπονα, χορηγούνται για 1 μέρα μετά τις δύο αυτές επισκέψεις.

Ι. Σχέδιο Θεραπείας

Το σχέδιο θεραπείας πρέπει να ανταποκρίνεται στολόγο προσέλευσης του ασθενούς στο ιατρείο (chiefcomplaint), λαμβάνοντας υπόψη όλες τις πληροφορίες,όπως αυτές προκύπτουν κατά την συνέντευξη, το ιστορικότου και την κλινική εξέταση. Όλες οι εναλλακτικέςλύσεις, όπως η ορθοδοντική ή η οδοντική χειρουργική,πρέπει να συζητούνται. Το τελικό αποτέλεσμα πρέπει ναπεριγράφεται με όσο μεγαλύτερη ακρίβεια γίνεται, πρινπροβούμε σε επεμβατικές τεχνικές οι οποίες οδηγούν σεμη αναστρέψιμες αλλαγές στο σώμα του ασθενούς. Με τηνβοήθεια οπτικών μέσων πρέπει αυτό να μεταφέρεται στονασθενή. Ως τέτοια χρησιμοποιούνται ψηφιακά προγράμματα,το αισθητικό-διαγνωστικό κέρωμα σε εκμαγεία γύψουκαι τέλος τα διαγνωστικά χτισίματα (mock ups), σταίδια τα δόντια του ασθενούς προτού αυτά τροχιστούν.Τροποποιήσεις σε ευρεία κλίμακα μπορούν να γίνουν σεαυτή τη φάση.

ΙΙ. Παρασκευή δοντιών-Προσωρινές αποκαταστάσεις

Όταν αποφασιστεί το σχέδιο θεραπείας, τα δόντι απαρασκευάζονται (τροχίζονται) κατά προτίμηση σε μίαεπίσκεψη και προσαρμόζονται οι προσωρινές αποκαταστάσεις(φωτογραφία 4α και 4β). Αυτές κατασκευάστηκαν από τονοδοντοτεχνίτη με βάση τις προηγούμενες διαγνωστικέςδιαδικασίες.Αφού τροποποιηθούν στο στόμα του ασθενούς από τον γιατρό,θα λειτουργήσουν σαν οδηγός για τον τεχνίτη για το σχήμα,χρώμα και τον τρόπο σύγκλεισης για τις μόνιμες ολοκεραμικέςαποκαταστάσεις (φωτογραφία 4γ).Υπερβολές καλό θα ήταν να αποφεύγονται. Η πιο συνηθισμένηείναι το υπερβολικά άσπρο χρώμα, το οποίο δεν δείχνει πιαφυσικό (φωτογραφία 1β και 5). Παρόλα αυτά, σε αρκετούςασθενείς ακόμα και αυτό το χρώμα λειτουργεί συμπληρωματικάγια το image τους, ανάλογα και με το περιβάλλον εργασίας τους.

ΙΙΙ. Αποτύπωμα παρασκευασμένων δοντιών -Ο ρόλος του οδοντοτεχνίτη

Αφού ολοκληρωθεί η προσαρμογή του ασθενούς στις προσωρινέςαποκαταστάσεις, ο οδοντίατρος προχωράει στην μεταφοράδεδομένων και πληροφοριών στον οδοντοτεχνίτη για τηνκατασκευή των μόνιμων αποκαταστάσεων. Αυτό περιλαμβάνειαποτύπωση των τροχισμένων δοντιών και των προσωρινών αποκαταστάσεων. Οι αποκαταστάσεις θα κατασκευαστούν στοεργαστήριο. Ο ρόλος του οδοντοτεχνίτη είναι σημαντικός,αφού το ταλέντο του θα μετουσιώσει τον άυλο σχεδιασμότου οδοντιάτρου και θα αναδείξει την κλινική δουλειά τουγιατρού. Είναι ευθύνη του γιατρού η επιλογή των κατάλληλωνσυνεργατών.

ΙV. Δοκιμή δοντιών-Προβλέψιμο αποτέλεσμα

Οι αποκαταστάσεις δοκιμάζονται στο στόμα. Μεταβολές θαγίνουν και σε αυτή τη φάση, αλλά οι δυνατότητες θα είναι γιαμικρές αλλαγές. Ο ασθενής σε αυτή την φάση, μετά τις δοκιμέςστις προηγούμενες φάσεις θα δει το αναμενόμενο αποτέλεσμα.Πρέπει να τονιστεί η δυνατότητα για προβλέψιμο αποτέλεσμα,το οποίο επιτυγχάνεται μέσω των πολλαπλών ελέγχων σε όλατα παραπάνω στάδια, ώστε να εξασφαλιστεί η ικανοποίηση τουασθενούς.

V. Παράδοση-Κόλληση-Οδηγίες

Μετά και την τελική δοκιμή πορσελάνης, ο οδοντίατροςκολλάει τις μόνιμες ολοκεραμικές αποκαταστάσεις μεειδικά ενισχυμένη κόλλα που διατίθεται σε εναλλακτικές αποχρώσεις, η οποία δίνει την δυνατότητα για λεπτούςχειρισμούς στη τελική διαμόρφωση του χρώματος, ακόμακαι στη τελευταία επίσκεψη.

Πρόγνωση-Επιτυχία-Διάρκεια στο χρόνο

Με τη σωστή φροντίδα οι ολοκεραμικές αποκαταστάσειςμπορούν να υπηρετήσουν τον ασθενή για πολλά χρόνια.Όμως, η επιτυχία τους δεν είναι ισόβια. Σε 5-10 χρόνιαπερίπου το 80-92% των ολοκεραμικών αποκαταστάσεωνθεωρείται ακόμα επιτυχημένο αν και μπορούν να επιβιώσουν παραπάνω αλλά χωρίς να πληρούν όλες τις προδιαγραφές επιτυχίας. Ο ασθενής που αποφασίζει να αποκτήσει ένα καινούργιο λαμπερό χαμόγελο πρέπει να νιώθει σίγουρος ότι η οδοντιατρική προσφέρει τα μέσα για να επιτευχθεί οστόχος του, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να είναι έτοιμος γιατη διαχείριση και τη συντήρησή του σε βάθος χρόνου.

Νίκος Τσέλιος

Eιδικός Προσθετολόγος
Απόφοιτος University of Michigan και Baylor College of Dentistry, USA
έπιστημονικός Συνεργάτης Προσθετικής Οδοντιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής τμήματος προσθετικής οδοντιατρικής Eurodentica Εξειδικευμένη Οδοντιατρική Φροντίδα